KİRA TESPİTİNE İLİŞKİN 6. HUKUK DAİRESİ KARARI

6. Hukuk Dairesi         2014/12168 E.  ,  2014/13712 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul 16. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 01/10/2013
NUMARASI : 2012/564-2013/524

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafında temyiz edilmiştir.
Davacı vekili 31.12.2012 tarihli dava dilekçesinde, müvekkilinin davaya konu taşınmazın 1/3 payına sahip olduğunu, taşınmazın kiraya verilebilmesi için 2/3 payına sahip diğer paydaş Mehmet Yaşar Hamoğlu'na verdiği vekaletname ile diğer paydaş tarafından taşınmazın davalıya kira verildiğini, ancak 21.06.2012 tarih ve 7869 Yevmiye nolu noterden düzenlenen azilname ile diğer paydaşı vekillikten azlettiğini, davalıya gönderdiği 13.07.2012 tarih 8908 Yeymiye nolu ihtarname ile de durumu bildirerek, payına düşen kira bedelinin bundan sonra diğer paydaşa ödenmemesi, kendisi ile anlaşılabilmesi halinde yazılı sözleşme yapılmasını ihtar ettiğini, davalının yanaşmadığını belirterek, 360,00 TL olan aylık kira bedelinin 01.02.2013 tarihinde başlayan yeni dönemden itibaren 8000,00 USD veya karşılığı 14.400,00 TL kira bedeli olmasına göre müvekkilinin payının bu miktarın 1/3 oranında tespit edilmesine karar verilmesini istemiş, davalı kira sözleşmesinin 23.12.2009 başlangıç tarihli olduğunu belirtmesi üzerine cevaba cevap dilekçesinde, kendilerinde kira sözleşmesi olmadığını İstanbul 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/77 D.iş dosyasında kiracının ve kira başlangıcının tespiti açısından delil tespiti yaptırdıklarını, mahkemeyi yanıltarak yazılı kira sözleşmesinin ellerinde olmadığı muhasebecide olduğunu belirttiklerini ve kira sözleşmenin 01.02.2003 başlangıç tarihli olduğunu bildirdiklerini davayı da buna göre açtıklarını beyan etmiştir. Davalı cevap dilekçesinde; kira sözleşmesinin 23.12.2009 başlangıç tarihli olduğunu, sözleşmenin imzalanmasından itibaren 5 yıllık süre dolmadığından, emsale göre kira bedelinin tespitinin talep edilemeyeceğini, talep edilen miktarında fahiş olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece alınan bilirkişi raporuna göre taşınmazdaki davacının payına ilişkin kira bedelinin 01.02.2013 tarihinden itibaren hak ve nesafete göre aylık brüt 4200,00 TL net 3360,00 TL olarak tespitine karar verilmiş hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
21.11.1966 gün ve 19/10 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, kira bedelinin tespiti davası her zaman açılabilir. Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi, tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir.

Somut olayda taşınmaz maliki olan davacı davalıya gönderdiği ve 25.07.2012 tarihinde tebliğ edilen ihtarname ile payına düşen kira bedelinin bundan sonra, taşınmazı paydaşlar adına kiraya veren Mehmet Hamoğlu'na ödenmemesi, anlaşmaları halinde kendisi ile yazılı sözleşme yapılmasını davalıya bildirmiştir. Yapılan ihtar davacının artış iradesinin bildirilmesi niteliğinde olup, davacı malik yeni başlayacak dönemin sonuna kadar kira bedelinin tespitini talep edebilir. Davacı da taşınmazın maliki olması ve kiralayan ile yapılan sözleşmenin kendisinde bulunmaması nedeniyle mahallinde İstanbul 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/77 D.İş dosyasından yaptığı delil tespitinde bilirkişinin raporuna göre, kira başlangıcının 01.02.2003 tarihi olduğundan hareketle, 31.12.2012 tarihinde açtığı dava ile kira bedelinin 01.02.2013 tarihinden itibaren tespitini talep etmiştir. Davalı ise dosyaya 23.12.2009 tarihli bir yıl süreli aylık 650,00 TL bedelli, diğer paydaş ile yapılan kira sözleşmesini ibraz etmiştir. Davalı vekili dosyaya temyiz aşamasında sunduğu dilekçe ile de dosyaya ibraz edilen sözleşmenin yenileme sözleşmesi olmadığını kiracılığının bu sözleşme ile başladığını belirtmiştir. Davacı tarafından da davalının beyanının aksine kanıt, dosyaya sunulmamıştır. Bu durumda davacının kira bedelinin tespitini istediği 01.02.2013 tarihi davalının sunduğu kira sözleşmesine göre 23.12.2012 tarihinde başlayan üçüncü dönem içerisinde kaldığından davacı kira bedelinin bu tarihten itibaren ancak endekse göre tespitini talep edebilir. Ne var ki, davacının davasını, yapılan delil tespitinde, kira başlangıç tarihinin 01.02.2003 olduğu şeklinde yanıltılması sonucunda davayı bu tarih itibariyle açtığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle davacıya talebi açıklatılarak, kira bedelinin 01.02.2013 tarihinden itibaren mi, yoksa davalının duruşmada bildirdiği 23.12.2013 tarihinden itibaren mi tespitini talep ettiği hususu açıklatılarak, 01.02.2013 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitini talep etmesi halinde kira bedelinin endekse göre tespit edilerek, 23.12.2013 tarihinde başlayan dönem kira bedelinin tespitini talep ettiğini beyan etmesi halinde, kira sözleşmesinin işyeri kirasına ilişkin olması ve TBK.nun 344. maddesinin işyerleri kirası yönünden yürürlüğünün 6217 Sayılı Yasanın 6353 Sayılı yasa ile değişik geçici 2. maddesi maddesi gereğince 8 yıl süre ile ertelenmesine göre, yerleşik içtihatlara göre davacı kiraya veren 4. yenileme yılı kira bedelini hak ve nesafete göre tespitini talep edebileceğinden, bilirkişiden emsal ve rayiçlere göre kira bedelini tespiti için rapor alınarak hak ve nesafete göre kira bedeli tespit edilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde 01.02.2013 tarihinden itibaren kira bedelinin hak ve nesafete göre tespitine karar verilmesi isabetli değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 10/12/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.