SENET VE ÇEKTEKİ İMZAYA İTİRAZ SÜRECİ
Tarafınıza ait olmayan senet veya çekteki imzanın icra takibinine başlanması halinde bu imzaya itiraz edebilir bu imzaya itiraz için dava açabilirsiniz. Bu yazımızda imzaya itirazın süreci ve sonuçları açısından aşağıdaki başlıkları inceleyeceğiz.
İMZAYA İTİRAZ NEDİR?
İcra takibinde borçlunun takibe dayanak belgede yer alan imzanın kendisine ait olmadığını bildirerek takibe itiraz etmesine imzaya itiraz denir. Bu takip, senet takibi olabilir, bir sözleşmeye dayalı olabilir yahut tahliye taahhütnamesine dayalı bir takip olabilir. Metin üzerindeki imza kişiye ait değilse itiraz mümkündür.
Borçlu kişi ödeme emrine itiraz ederken imzaya da itiraz etmek isitiyorsa bu hususu itirazında açıkça ve ayrıca belirtmelidir. Dilekçesinde örneğin " çekteki imza bana ait değildir bu husutan imzaya itiraz ediyorum." veya " senet altındaki imza sahtedir ben böyle bir imza atmadım" diyerek itiraz edebilir. Borçlu kişinin bu itirazını açıkça dile getirmediği sürece (örn: benim böyle bir borcum yoktur) yaptığı itiraz borca itiraz olarak alınır ve borçlu imza ile ilgili itiraz ileri sürmediği için adi senetteki imza kendisine ait olmasa bile kabul etmiş gibi işlem görür.
İmzalı Belgenin Noterlikçe Onaylanmış Bir Evrak Olması Durumu
İcra takibinin imzası noter tarafından onaylanmış bir senede dayanması durumunda borçlunun ödeme emrine itiraz ile imza inkarında bulunması mümkün değildir. Böyle bir itirazı icra mahkemesi inceleyemeyecektir. Takip borçlusu böyle bir durumda noterlikçe onaylanmış imzanın kendisine ait olmadığını ayrıca bir sahtelik davası açarak ileri sürebilir. Ancak borçlu buna rağmen ödeme emrine itiraz ederken noterlikçe onaylı senetteki imzaya da itiraz ettiyse bu itiraz imzaya değil borca itiraz olarak kabul edilir ve işlemler buna göre yapılır.
İMZAYA İTİRAZ TAKİBİ DURDURUR MU?
İİK m.170 uyarınca imzaya itiraz satıştan başka diğer takip işlemlerini durdurmaz. Ancak icra mahkemesi duruşma öncesi yapacağı incelemede borçlunun itiraz dilekçesi kapsamından veya eklediği belgelerden edindiği kanaate göre itirazı ciddi görmesi halinde alacaklıya tebliğe gerek görmeden itiraz ile ilgili kararına kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına evrak üzerinde karar verebilir.
İMZAYA İTİRAZ USULÜ NASILDIR?
İlamsız icra takibine dayalı takiplerde itiraz usulü ve süresi:
Alacaklının başlattığı takip üzerine borçluya ödeme emri gönderilir.Borçlunun bu ödeme emrine itiraz süresi tebliğ ile başlar. İmzaya itiraz icra dairesine verilecek dilekçe ile yapılır. Ancak verilecek olan dilekçenin doğru yazılması, dosyaya tarandığından emin olunması, istenen şekilde sonuç doğurabilmesi adına bu işlemin avukat yardımı alınarak yapılması gerekir. Zira imzaya yönelik itiraz daireye sunulduktan sonra bir itirazın iptali davası söz konusu olabilecek ve bu davanın kazanılması itiraz usulüne göre belirlenecektir.
İlamsız bir takip söz konusu ise bu durumda 7 gün içinde itiraz yapılmalıdır. Bu süreler somut olaya göre değişeceğinden itiraz edilirken dikkatli olunmalıdır.
İcra müdürleri itirazın süresinde yapılıp yapılmadığını kendiliğinden gözetir. Süresinde yapılmadığı anlaşılırsa bu itiraz geçerli olmaz ve icra müdürü icra takibe devam eder.
Fakat borçlunun elinde olmayan sebeplerle ödeme emrine itiraz edememesi durumu için gecikmiş itiraz düzenlemesi vardır. Buna göre borçlu bir engel sebebiyle süresinde ödeme emrine itiraz edemediyse bu itirazını sonradan yapabilir. Ancak belirtilmelidir ki borçlu engelin oluşmasına kusuru ile sebep olduysa gecikmiş itiraz yoluna başvurulamaz.
Borçlunun ağır hastalığı bu engellere örnek olarak verilebilir. Bu durumda borçlu engelin kalktığı günden itibaren 3 gün içinde gecikmiş itirazını yapabilir. Gecikmiş itiraz icra dairesine değil icra mahkemesine yapılır. Mahkeme borçlunun mazeretini kabul ederse itiraz süresinde yapılmış gibi işlem görür. Mazeret kabul edilmezse gecikmiş itiraz talebi reddedilir, icra takibi işlemlerine devam edilir.
Kambiyo takiplerinde itiraz usulü ve süresi
Kambiyo takibine dayali icratakibi söz konusu ise söz konusu ise 5 gün içinde itiraz yapılmalıdır. İtiraz icra mahkemesine yapılmalıdır. İcra müdürlüğüne yapılan itiraz geçersizdir. Yetkili icra mahkemesi ise icra dosyasının bağlı bulunduğu icra mahkemesidir.
SENET VEYA ÇEKTEKİ İMZANIN YARGILAMA USULÜ VE İSPATI NASILDIR?
Borçlu tarafından çek veya senetteki imzaya icra Hukuk Mahkemesine itiraz edildiği takdirde mahkemece imzanın borçluya ait olup olmadığı tespit edilecektir. Bu tespit işlemi grafoloji alanında uzman bir bilirkişi veya adli adli tıp kurumu tarafından yapılacak incelemeyle anlaşılır. Bu işlem için borçluya ait sağ ve sol elini kullanması istenilerek imza örnekleri alınır. Yakın tarihlerde resmi kurum ve bankalara verdiği imza örnekleri celp edilir. İmzanın borçluya ait olup olmadığı itirazın geçici kaldırılmasının düzenlendiği İİK m.68/4'e göre yapılır. İmzanın borçluya ait olmasının ispat külfeti alacaklı üzerinde olduğunda yapılacak yargılama masrafını alacaklı ödemek zorundadır.
İMZAYA İTİRAZ DAVASININ KABULÜ HALİNDE DOĞACAK SONUÇLAR NEDİR?
İcra mahkemesi, 68/a maddesinin dördüncü fıkrasına göre yapacağı inceleme sonunda, inkar edilen imzanın borçluya ait olmadığına kanaat getirirse itirazın kabulüne kararı ile takip durur. Alacaklının genel hükümlere göre dava açma hakkına saklıdır.
İmzaya itirazın kabulüne karar veren icra mahkemesi, alacaklının kambiyo senedini takibe koymakta kötü niyeti, kastı veya ağır ihmali olduğunu tespit ederse alacaklıyı takip konusu alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum eder. Bundan başka icra mahkemesi alacaklı aleyhine alacağın %10'u kadar para cezasına hükmedilebilir. Uygulamada icra takibinde alacaklı görünen kişi yani davalı taraf , imzaya itiraz eden taraf kişiden sonra hamil olmuşsa davalı kötü niyetli sayılır.
İcra mahkemesinin imzaya itiraz kararı ile takip durur; kararın kesinleşmesi ile birlikte takip iptal edilir. Borçlunun malları haczedilmiş ise haciz kalkar; borçludan haczedilen para alacaklıya ödenmiş ise para alacaklıdan alınıp borçluya geri verilir.
İcra mahkemesinin imzaya itirazın kabulü kararı, takip konusu alacakta ihtilaflı kalan parasal miktarın istinaf sınırını geçmesi şartı ile istinaf edilebilir.
İcra mahkemelerinin vermiş olduğu kararlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğinden, takibi iptal edilmiş olan alacaklının genel mahkemelerde alacak davası açma hakkı mevcuttur.
Alacaklı genel mahkemelerde dava açarsa hakkında verilmiş tazminat ve para cezasının tahsiili hükmün açıklanmasına kadar ertelenir.
Alacaklı genel mahkemede açtığı alacak davasını kazanırsa icra mahkemesinin hükmettiği tazminat ve para cezası kalkar.
İMZAYA İTİRAZ DAVASININ REDDİ HALİNDE DOĞACAK SONUÇLAR NEDİR?
İcra mahkemesi yapılacak inceleme sonucunda inkar edilen imzanın borçluya ait olduğuna hükmederse itirazın reddine karar verir. Bu durumda mahkeme borçluyu alacağın %20sinden aşağı olmamak kaydıyla icra inkar tazminatına mahkum eder. Ayrıca icra mahkemesi borçluya alacağın %10'u kadar para cezası verir.
Yargıtay kararlarına göre, mahkeme bilirkişi incelemesine başvurmadan imza itirazının reddine karar verilmiş ise olsa dahi mahkeme alacaklı lehine inkar tazminatına hükmedemez.
İmzaya itirazın reddi kararı, takip konusu alacakta muhtelif istinaf sınırını geçmesi kaydıyla istinaf edilebilir. İcra mahkemesi kararları maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğinden ,imzaya itirazın reddine karar verilen borçlu, borçlu olmadığının tespiti için veya ödediği paranın geri alınması için menfi tespit davası veyahut istirdat davası açabilecektir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR!
**İmzaya itiraz etmek istenirken borca itiraz edilmemeli, itiraz açık ve anlaşır olmalı.
**İtiraz süresinin kısıtlı olduğu unutulma.
**İtiraz edilecek birime de dikkat edilmeli.
Borçlu kişinin takip senet üzerindeki imzaya itiraz ederken yapacağı usuli veya maddi hatalar süreci yanlış yönetmesine ve sorunlara yol açacağından alanında deneyimli bir avukata sorma, süreci bu şekilde yönetmek olası hak kayıplarının önüne geçeceğinden bu şekilde bir yol izlemeniz tavsiyemizdir.
Size daha iyi bir hizmet sunabilmek için gizlilik politikamız doğrultusunda çerezler kullanıyoruz. Çerezler hakkında daha fazla bilgiye Çerez Bilgilendirmesi sayfasından ulaşabilirsiniz.
